Prof. Dr. Mustafa Özcan – The University of Iowa (Doktora) – ABD

Öncelikle kendinizi tanıtmanızı istiyoruz?

Benim adım Mustafa Özcan. MEF Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dekanı’yım. Burada kurucu dekan olarak başlamak için Amerika’dan geldim. Ondan önce 26 yıl Amerika’da kaldım. Doktoramı TheUniversity of Iowa’da yaptım. Doktora yaptığım üniversitede araştırma görevlisi olarak çalıştım. Sonra teachingassistant oldum. Yani ders veren asistan olarak çalıştım. Doktoram bitmeden bir üniversiteden (ClarkeUniversity) bir yıllık full time iş teklifi aldım. Orada bir yıl çalıştım. Doktoram bittikten sonra aynı üniversiteden kadrolu iş teklifi aldım. Sekiz yıl daha çalıştım. 2000 yılında başka bir üniversiteden (Rhode Island College) çok daha iyi bir iş teklifi aldım ve oraya geçtim. Orada da 15 yıl öğretim üyesi olarak çalıştım. 2014’de MEF Üniversitesi kurulurken yapılan dekanlık teklifini kabul ettim ve buraya geldim. Bu görevden önce Bahçeşehir Üniversitesi’nde rektörün akademik danışmanıydım. Aynı zamanda yurt dışında hocalık yapıyordum. Ondan öncede TED Üniversitesi’ne danışmanlık yaptım. Burdur’da devlet üniversitesinde danışmalık yaptım. MEB’e ve UNESCO’ya da danışmanlık yaptım. Bilgi Çağında Öğretmen ve Okulda Üniversite diye iki tane kitap yayımladım. Bunlar öğretmen eğitimi ile ilgilidir.

Lisans eğitiminizi nerede tamamladınız?

Lisans eğitimimi iki ayrı üniversitede tamamladım.  Mersin Öğretmen Okulu mezunuyum. Daha sonra 4 yıl öğretmenlik yaptım. Sonra ayrıldım. İstanbul Eğitim Endüstri Eğitim Bölümü’ne girdim. Oradan mezun olunca öğretmen okulu öğretmeni oluyordunuz veya ilkokul müfettişi oluyordunuz. Ama orası 3 yılık bir yüksek okuldu.  Yani lisans tamamlanmıyor. Öğretmen okullarında öğretmenlik yaparken yüksek lisans yapmaya karar verdim. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi’ne başvurdum. Orada bir sene eğitim aldım ve lisansımı tamamladım. Sonra yüksek lisans ve doktoraya başladım. Orada araştırma görevlisi oldum. Ve daha sonra bir burs ile yurt dışına Amerika’ya gittim.

Amerika’yı neden tercih ettiniz?

Amerika’nın lisansüstü eğitimde iyi olduğuna dair bir şöhreti var. Çünkü orada çok güzel araştırma yapılıyor. Kütüphaneleri zengin ve çok üniversite var. Bir de İngiltere’yi görmüştüm daha önce 2 ay kadar kalmıştım da. Orayı pek sevemedim havasını, suyunu, soğuk bir yerdir. Sürekli bulutlu, sisli, puslu bir yer. Tanıdığım hocaların çoğu Amerika’da eğitimlerini tamamlamışlardı ve güzel şeyler söylüyorlardı. Başka bir ülkeye de başvurmadım. Zaten Amerika’da ki 5 ayrı üniversiteden doktora programına kabul edilmiştim. Dolayısıyla onların içinden seçme imkanım oldu. Etrafımdaki hocalarla konuştuktan sonra TheUniversity of Lowa’yı seçtim. Çünkü eğitim fakültesinin en iyi olduğu üniversitelerden birisiydi. Gittiğimde de pişman olmadım. Bursum 1 yıl sonra zaten kesildi. Orada asistan olarak çalışmaya başladım.

Bursunuzun dönmeniz için bir gerekçesi var mıydı?

Yok. Bir yıl burs almıştım. Geri ödemeliydi ve ödemezsem her sene %30 bir faiz oluyordu. Büyük bir miktardı ve altından kalkamazdım. Onun için hemen geri ödemeye başlamıştım.

Neden Türkiye’ye döndünüz?

Dönmemin nedeni Okulda Üniversite projesini başlatmaktı. Bu bir öğretmen eğitim modeli. Okula üniversiteyi taşıyoruz.  Mesela bizim öğretim üyelerimiz, asistanlarımız öğretmenlik yapıyor ve öğrencilerimiz ise diğer öğrencilere ders çalıştırıyor. Farklı bir model. Bizde staj 2 yıl sürüyor. Keşke tüm eğitim fakültelerinde olsa bu. Bazı öğretmenler çok fazla gönüllü olmuyor ve çok çalışmak gerekiyor.

Amerika’da kalmayı düşünüyor muydunuz?

Çok fazla kaldım. Buraya kendim gönüllü olarak geldim. Beni mecburi tutan bir şey yoktu. Hala ailem orada yaşıyor.  Her şeyim orada zaten. İki buçuk yıldır burada yaşıyorum ve öyle istedim. Türkiye’yi çok seviyorum. Zaten sürekli gidip geliyorum birkaç gün kalıp geri dönüyorum.

Dil konusunda bir zorluk çektiniz mi?

Yaşadım tabii. Ama ben Türkiye’de İngilizce sorununu çözmüştüm. Dilim fena değildi. Kendim çabalayarak öğrendim. Çalışıp öğrenerek halledebilirsiniz onun için yurt dışına gitmek gerekmez. Konuşma ve dinleme kısmı iyi değildi. Dil sınavlarında gerekli puanları alarak Amerika’ya gittim. İki gün sonra dersler başladı. Hoca sınıfa girdikten sonra bir şeyler anlatmaya başladı ama hiçbir şey anlamıyordum. Bu kadar İngilizcem vardı nereye gitti diye düşündüm. Adamın hızlı konuştuğunu sanıyordum ama adam aslında gayet normal konuşuyormuş. Ben anlamıyormuşum. Bir süre sonra alışıyorsun ve anlamaya başlıyorsun. Ses kaydı alarak dinliyordum hatta. Benim en zorlandığım kısım duyunca anlama kısmıydı. Herkeste bu problem yaşanıyor.

Türkiye’ye döndüğünüzde adapte olmakta zorlandınız mı o kadar sene sonra?

Zorlandım tabii ki. Ama zorlanmayacağımı düşünüyordum. Kitaplarım yayınlandıktan sonra ve danışmanlık yapmaya başladıktan sonra davet aldığım için arada bir geliyordum. Bu ülkede yıllarca okudum ve çalıştım. Ben Türkiye’yi biliyorum diye geldim. Ama çok şey değişmiş. Gidince ülkeniz nasılsa hep aklınızda o an ki hali öyle kalırmış. Halbuki o kadar yıl geçtikten sonra fiziki ve kültürel olarak ne kadar değişmiş. Hoşunuza gitmeyebilir belki ama bunu da eklemek istiyorum. Mesela Amerika’da rapor almak diye bir şey yoktu. Almanız için gerçekten hastalanmanız gerekir ve o kadar yıl içinde sadece iki kez rapor aldığımı hatırlıyorum. Ama Türkiye’de böyle değil. Herkes alabiliyor. Hasta olmadan rapor alınıyor. Hem veren doktorun hem de alan kişinin yanlış yaptığını düşünüyorum. Meslek ahlakı için etik olarak görmüyorum. Özensiz davranılmaması gerektiğini düşünüyorum. Daha kendini koruyamayan, söz hakkına sahip olmayan öğrencilerin güzel eğitim alması gerekiyor. Öğretmenlik en iyilerin mesleği olmalıdır.

Lisansüstü eğitim almak isteyenler için tavsiyeleriniz nelerdir?

Daha çok doktorayı öneririm gitmek isteyenler için. Çünkü doktora programına gittiğinizde orada iş bulmak daha kolaydır. Lisans ve master eğitimi orada biraz pahalı olduğu için çok fazla önermem. Burs bulabilmekte zor. Durumu çok iyi olanlar tabii kide gitsin. Türkiye’de iyi üniversiteler var. Lisans ve master için önermem. Ama doktora için yurt dışını tercih etsinler. İngilizce sorununu çözsünler ve doktoraya başvururken bursları ve oradaki üniversitelerde asistanlığı araştırarak gitsinler.